Cohousing in Leuven: mag je als student samenhuizen?

Wie ooit de serie FRIENDS heeft gezien, die heeft wel een goed, geromantiseerd beeld van wat samenhuizen is. Een groep mensen die samen in een appartement of een eengezinswoning gaat wonen. Deze vorm van wonen wint aan belangstelling, ook onder studenten in Leuven, maar deze vorm van samenwonen is onderhevig aan heel wat voorwaarden.

Mag je als niet-student of als student samenhuizen in Leuven?

Wat is cohousing?

Samenhuizen of co-housing is één van de nieuwe woonvormen die wordt vastgesteld in de stedelijke omgeving. Meer en meer mensen zonder familiaal verband kiezen ervoor om samen een eengezinswoning of appartement te betrekken. Deze woonvorm neemt echter veel verschillende gedaantes aan.

Deze nieuwe woonvorm past niet binnen de beleidsdoelstelling van de stad Leuven die er op gericht is om gezinswoningen beter te beschermen tegen opdeling. Samenhuizen komt wel tegemoet aan de toenemende vraag om compacter te wonen.

Om meer duidelijkheid te brengen, ontwikkelde Stad Leuven een nota die de regelgeving nog eens duidt en bepaalt voor wie samenhuizen kan en voor wie niet.

Wat is de regelgeving rond cohousing in Leuven?

Stedenbouwkundig bestaat de term samenhuizen niet.

Het betreft of een eengezinswoning of een meergezinswoning. Wanneer mensen die geen duurzaam gezin vormen eengezinswoningen betrekken, wordt de woning eigenlijk opgedeeld in kamers. Hiervoor is een stedenbouwkundige vergunning vereist. Wanneer een pand een vergunde opdeling heeft (bijvoorbeeld een gebouw met 14 vergunde kamers), kan iedere bewoner of student hier zonder probleem een kamer huren en het toilet, de badkamer en leefruimte delen met andere bewoners/studenten.

Een pand waarin je zou samenhuizen heeft ook een probleem met huisnummering en inschrijving van de bewoners in het bevolkingsregister. Bij een vergunde opdeling krijgt elke kamer een apart binnennummer en kan elke bewoner zich laten inschrijven als alleenstaande op een apart binnennummer. Bij samenhuizen in een eengezinswoning is er slechts één huisnummer en wordt iedereen ingeschreven als gezin zonder verwantschap, met mogelijke gevolgen op financieel, fiscaal, juridisch en sociaal vlak.

Mag je samenhuizen in Leuven als gezin? Ja!

In een eengezinswoning of appartement kan uiteraard een gezin wonen. De stad vertrekt van de definitie van een “gezin” zoals dit staat beschreven in artikel 2§1 8° van de Vlaamse Wooncode.

“Als gezin wordt beschouwd: meerdere personen die op duurzame wijze in dezelfde woning samenwonen en daar hun hoofdverblijfplaats hebben.”

Mag je samenhuizen in Leuven als niet-student? Ja, onder voorwaarden!

Kunnen personen zonder familiale band (dus buiten het klassieke gezinsverband) zoals niet- studenten een gezin kunnen vormen?

Niet-studenten kunnen als gezin samenwonen in een eengezinswoning of appartement. Ze kunnen conform de hogervermelde definitie beschouwd worden als een gezin indien ze met meerdere personen op een duurzame wijze in dezelfde woning wonen en er hun hoofdverblijfplaats hebben.

Ze moeten voldoen aan volgende voorwaarden:

1. Alle bewoners moeten hun domicilie nemen op het adres, waarbij zij ook worden ingeschreven in het bevolkingsregister als gezin (zonder verwantschap). De gezinssamenstelling is dan als volgt: 1 referentiepersoon en de andere personen als “niet-verwant” (wanneer er geen sprake is van een familiale band).
2. Alle bewoners staan vermeld op één huurcontract.
3. Het huurcontract is niet jaarlijks vernieuwbaar (dus geen studentenhuurcontracten).
4. De bewoners wisselen niet jaarlijks en kennen mekaar.
5. De woning wordt niet fysiek opgedeeld: d.w.z.
   – er zijn geen verschillende deurbellen, brievenbussen, belcodes, ingangen
   – er zijn geen verschillende tellers voor nutsvoorzieningen
   – de kamers zijn niet genummerd en kunnen niet op slot
   – er zijn geen aparte voorzieningen op de kamer als kitchenette, ijskast, microgolf,…
   – er zijn geen verbouwingswerken uitgevoerd noch aparte afsluitbare woonentiteiten gecreëerd

Mag je samenhuizen in Leuven als student? Neen!

Studenten die samen een appartement of gezinswoning betrekken, worden nooit beschouwd als een gezin. Zij hebben in regel hun hoofdverblijfplaats bij hun ouders en wanneer zij samenwonen, is dit meestal van tijdelijke aard. Het samenhuizen van studenten in eengezinswoningen of appartementen is niet toegestaan.

Veel gestelde vragen over cohousing in Leuven?

De Nota rond co-housing of samenhuizen in de stad Leuven van 06/03/2017 bevat ook een aantal antwoorden op veelgestelde vragen rond samenhuizen.

Is het voldoende als wij met 4 werkende mensen samenwonen en slechts één persoon domicilieert zich?

Nota Stad Leuven: “Neen, iedereen dient zich te domiciliëren, zo niet riskeert de eigenaar vanuit vergunningsoogpunt een proces verbaal voor het onvergund opdelen van een eengezinswoning.

Als wij met een aantal studenten en een aantal werkende mensen samenwonen, kan dit?

Nota Stad Leuven: “Neen, iedereen dient zich te domiciliëren, een student kan zich in principe niet domiciliëren in de stad waar hij studeert. Meer info over deze regelgeving kan u nalezen in het Koninklijk Besluit van 16 juli 1992 betreffende de bevolkingsregisters en het vreemdelingenregister, B.S., 15.08.1992.”

Mag er één iemand een huurcontract afsluiten met de eigenaar en vervolgens andere contracten met andere bewoners?

Nota Stad Leuven: “Neen, iedere bewoner dient mee opgenomen te worden in het huurcontract. Zo niet, riskeert de eigenaar een proces verbaal.

Ik ben een doctoraatsstudent, wat is op mij van toepassing?

Nota Stad Leuven: “Een doctoraatsstudent is in regel een wetenschappelijke medewerker die de mogelijkheid heeft om zijn domicilie te nemen op het adres waar hij/zij verblijft. Wanneer hij/zij zich domicilieert op het adres waar hij/zij samen woont, kan dit.”

Als ik een woning heb gekocht voor mijn studerende kinderen, mogen zij daar dan samen met enkele studerende vrienden samenwonen?

Nota Stad Leuven: “Neen, studenten die samenwonen, moeten allemaal een familiale band hebben om te kunnen samenwonen in een eengezinswoning. De studerende vrienden hebben geen familiale band met uw kinderen.”

Ik ben een co-assistent geneeskunde, word ik beschouwd als niet-student of als student?

Nota Stad Leuven: “Als u kan aantonen dat u over voldoende bestaansmiddelen beschikt dan kan u worden ingeschreven in het bevolkingsregister en zal u niet meer beschouwd worden als student.”

Ik ben een buitenlandse student, word ik beschouwd als niet-student of als student?

Nota Stad Leuven: “Buitenlandse studenten die de mogelijkheid hebben zich in te schrijven in het bevolkings- of vreemdelingenregister en op een duurzame wijze als gezin samenwonen, kunnen onder de noemer “niet-studenten” vallen indien ze voldoen aan alle hierboven beschreven voorwaarden onder punt ‘Als niet-student’

Wat zijn de gevolgen voor de eigenaar indien ik toch samenwoon in een niet toegestane woonvorm?

Nota Stad Leuven: “De eigenaar riskeert een proces verbaal voor het onvergund opdelen van een eengezinswoning of appartement. Dit proces verbaal wordt overgemaakt aan het parket en de eigenaar kan worden vervolgd.”

Wat zijn de gevolgen voor mij wanneer ik toch samenwoon in een niet toegestane woonvorm?

Nota Stad Leuven: “De eigenaar krijgt een proces verbaal voor het onvergund opdelen van een eengezinswoning of appartement. Hij/zij dient de woning onmiddellijk te herstellen in de oorspronkelijke staat, dit wil zeggen dat hij/zij er opnieuw een eengezinswoning van dient te maken. Het gevolg voor de huurders is meestal een vervroegde opzeg van het huurcontract. Een huurder die zonder toestemming van de eigenaars onderverhuurt, kan ook een proces verbaal krijgen.

Wat kunnen eventuele nadelen zijn als je samenwoont?

Nota Stad Leuven: “Als je samenwoont met anderen zonder familiale band, betekent dit dat je feitelijk samenwoont (dus je bent niet getrouwd of hebt geen wettelijk samenlevingscontract afgesloten). Je kan allerlei kosten delen en dat is een voordeel maar je kan ook nadelen ondervinden. Als je gaat samenwonen, kan je uitkering of tegemoetkoming dalen gezien je niet langer als alleenstaande wordt beschouwd. Je kan mee verantwoordelijk zijn voor schulden van andere samenwoners. Indien 1 van de medebewoners de huur niet betaalt, kan de verhuurder bij elke bewoner terecht voor het innen van het huurgeld. Bevraag je hierover steeds bij de hiervoor bevoegde instanties (mutualiteit, RVA, pensioendienst,…).

Wanneer kan een woning met vergunning worden opgedeeld?

Nota Stad Leuven: “Indien de stedenbouwkundige voorschriften en plannen (BPA, RUP, …) opdeling toelaten, kan er onder bepaalde voorwaarden wel een opdeling van een gezinswoning of een appartement worden vergund. Ook het (ver)bouwen van meergezinswoningen met een aantal gemeenschappelijke ruimtes is meestal wel vergunbaar. Het is in die gevallen wel belangrijk om eerst de gebiedsgerichte plannen na te kijken die van toepassing zijn voor het gebied waar de woning is gelegen. Hiervoor kan u terecht bij de dienst bouwen. Heel wat informatie rond opdeling kan u vinden in hoofdstuk 4 van de algemene bouwverordening van de stad.”